Nga Fatmir Popja
Në heshtjen e rëndë të një burgu, atje ku zëri i lirisë dëgjohet vetëm në kujtime dhe shpresa, një histori njerëzore po shkruhet përditë në mënyrën më të thjeshtë dhe më të fuqishme. Në Institucionin e Ekzekutimit të Vendimeve Penale në Peqin, një i dënuar me burgim të përjetshëm, 50 vjeç nga Elbasani, baba i pesë fëmijëve, po përpiqet të ndërtojë veten nga e para. Jo me fjalë, jo me premtime, por me punë.
Me duar të lodhura dhe shpatulla të përkulura nga koha dhe barra e fajit, por me një shpirt që nuk është dorëzuar. Çdo mëngjes ai ngrihet për të punuar me dru. Krijon me durim, me përkushtim, me një ndjeshmëri që rrallëherë imagjinohet të ekzistojë pas grilave. Puna e tij nuk është vetëm mjeshtëri artizanale, ajoështë një rrëfim i heshtur që flet për ripërtëritje. Çdo copë druri që merr formë në duart e tij është një mesazh: “Unë ende jam dikush. Unë kam ende çfarë të jap. Unë po përpiqem. ”Produktet që krijon, i shet jo për përfitim personal, por për të ndihmuar financiarisht familjen që e pret jashtë me mall dhe dhimbje. Bashkëshortja, fëmijët, prindërit… të gjithë ata që nuk kanë humbur besimin te ai, që e shohin jo si një i dënuar, por si një njeri që meriton një shans tjetër.
Kjo lidhje, kjo urë e fortë dashurie dhe përgjegjësie është forca që e mban gjallë dhe e shtyn përpara. Ky nuk është një tregim burgimi. Nuk është as një histori që kërkon keqardhje.Kjo është një kujtesë e fuqishme për rolin që duhet të luajë sistemi penitenciar. Sepse rehabilitimi nuk është thjesht një fjalë në ligj, nuk është një formular që plotësohet me data dhe afate. Rehabilitimi është akti i vështirë dhe i bukur i shndërrimit të një gabimi në një motiv për të ndryshuar. Është kur sistemi zgjedh të shohë përtej dënimit dhe të shohë njeriun. Të kuptojë se pas çdo vendimi penal ka një histori. Ka një zemër që rreh, një baba që lufton, një njeri që kërkon të dëgjohet.
Në këtë rast, bëhet fjalë për një burrë 50-vjeçar, që ndonëse i dënuar përjetësisht, nuk ka lënë të shuhet ndjenja e përgjegjësisë. Ai është baba i pesë fëmijëve që rriten me mungesën e tij, por jo pa dashurinë e tij. Punon që të ndihmojë sado pak, që të japë një shembull, që të tregojë se edhe në errësirën më të madhe, një njeri mund të ndriçojë sadopak. Në burgjet tona ka ende shumë zëra të heshtur si ky. Njerëz që nuk kanë nevojë për falje të menjëhershme, por për mundësi për të ndërtuar veten. Për të treguar se nuk janë më ata që ishin. Dhe kur puna, kjo formë më e ndershme e transformimit, kthehet në urë me botën jashtë, atëherë fillon të ndodhë rehabilitimi i vërtetë. Ky burrë që vuan dënimin në burgun e Peqinit nuk kërkon duartrokitje. Ai kërkon besim. Ai punon për të treguar se është penduar, se po përpiqet, se e kupton dëmin dhe tani kërkon të bëjë diçka ndryshe ,jo vetëm për veten, por për ata që i ka zhgënjyer.
E ndërsa punon mbi dru, ajo prerje e saktë e materialit duket si metaforë e saktësisë që po kërkon në jetën e re që synon të ndërtojë.Ky nuk është vetëm një rast individual. Është një shembull për të gjithë ne ,për ata që janë jashtë mureve, të lirë, por shpesh të mbyllur në paragjykime. Sepse më shumë se ndëshkim, shoqëria ka nevojë për drejtësi me fytyrë njerëzore. Dhe drejtësia e vërtetë fillon kur i japim dikujt mundësinë të tregojë se mund të bëhet më mirë.Në një botë ku shanset e dyta janë të pakta, historia e këtij burri na kujton se forca e vërtetë është të mos dorëzohesh. Të besosh se pavarësisht gjithçkaje, një njeri mund të ndryshojë. Dhe ndoshta, një ditë, kur ai të dalë jashtë këtyre mureve edhe nëse fizikisht kjo nuk ndodh kurrë të paktën të dalë nga paragjykimi ynë. Të mos mbetet përgjithmonë vetëm “i dënuari me burgim të përjetshëm”, por të njihet edhe si babai që punoi për fëmijët e tij, si njeriu që krijoi me duar dhe me shpresë, si dikush që edhe brenda mureve nuk u dorëzua kurrë.
