Prokuroria Rajonale e Lazios duhet të vlerësojë tani nëse do të nisë një procedim për dëm ekonomik, në bazë të shkeljeve të pretenduara. Autoriteti Kombëtar Kundër Korrupsionit (ANAC) është njoftuar gjithashtu për parregullsi të dyshuara në dhënien e kontratës prej 133 milionë eurosh për menaxhimin e qendrave.
Organizata ndërkombëtare ‘ActionAid’ ka paraqitur një ankesë prej 60 faqesh pranë Gjykatës së Auditit, duke denoncuar qeverinë italiane dhe kryeministren Giorgia Meloni. Denoncimi është bërë për shpërdorimin e parave në kuadër të të ashtuquajturit ‘Operacioni Shqipëria’, për ndërtimin e hotspotit në Shëngjin dhe kampit të refugjatëve në Gjadër.
Prokuroria Rajonale e Lazios duhet të vlerësojë tani nëse do të nisë një procedim për dëm ekonomik, në bazë të shkeljeve të pretenduara. Autoriteti Kombëtar Kundër Korrupsionit (ANAC) është njoftuar gjithashtu për parregullsi të dyshuara në dhënien e kontratës prej 133 milionë eurosh për menaxhimin e qendrave.
Gjithashtu Sipas ActionAid, nuk është kryer as verifikimi i rëndësisë ndërkombëtare të kësaj kontrate, një element që do të kërkonte një procedurë më transparente dhe me konkurrencë të hapur.
Ndërkohë nga hetimet e Giorgio Mottola-s në emisionin ‘Report’ në Rai3, ku janë publikuar dy dokumentarë ‘(Hot)Spot Albanese’ dhe ‘Fushata e Shqipërisë’, janë zbuluar se vlerësimet fillestare të paraqitura para parlamentit italian parashikonin 39 milionë euro për ndërtimin e hotspot-it në Shëngjin dhe të qendrës në Gjadër. Por brenda tre muajsh, shuma ishte dyfishuar, duke ngritur pikëpyetje serioze mbi menaxhimin e fondit publik.
Mediat italiane shkruajnë se ndërtimi i qendrave në Shqipëri filloi me 39.2 milionë euro të ndara nga ligji që ratifikoi Protokollin. Vetëm dhjetë ditë më vonë, me “Dekretin PNRR 2”, përgjegjësia për projektin u transferua nga Ministria e Brendshme dhe e Drejtësisë te Ministria e Mbrojtjes, dhe burimet u rritën në 65 milionë euro.
Ministria e Mbrojtjes ka lëshuar tendera me vlerë 82 milionë euro, ka nënshkruar kontrata me vlerë mbi 74 milionë euro, pothuajse të gjitha përmes dhënieve të drejtpërdrejta dhe ka shpërndarë më shumë se 61 milionë euro për instalimet.
“Fondet publike të devijuara nga kujdesi shëndetësor, drejtësia, mirëqenia dhe shërbimet “, shpjegon avokati Antonello Ciervo, i cili koordinoi ekipin ligjor të ActionAid, të përbërë nga Giulia Crescini, Gennaro Santoro dhe Francesco Romeo, por edhe nga fondet e menaxhimit të emergjencave.
Ky shfrytëzim në përdorimin e burimeve publike është edhe më serioz, duke pasur parasysh paligjshmërinë e modelit të qendrave shqiptare. Pas kufizimeve të vendosura nga gjyqësori kombëtar dhe Gjykata Evropiane e Drejtësisë, qeveria reagoi duke u përpjekur të përkulte legjislacionin për t’iu përshtatur protokollit Itali-Shqipëri.
Stampaparlamento shkruan më tej se pavarësisht kësaj, qendrat janë ende larg funksionimit të plotë (që nga marsi 2025, vetëm 39% e kapacitetit zyrtar ishte aktivizuar) dhe kushtojnë dukshëm më shumë se strukturat e ngjashme në të gjithë vendin.
Në Gjadër, menaxhimi i një vendi për vetëm dy muaj, me qendrën pothuajse bosh, kushton afërsisht 1,500 euro. E njëjtë me koston për të gjithë programin e vitit 2024 në Modica, një model për fazën e parë të eksperimentit shqiptar, i cili parashikonte ndalimin vetëm të azilkërkuesve të shpëtuar në det nga të ashtuquajturat “vende të sigurta”.
Konkretisht, Ministria e Mbrojtjes, përveç ngritjes fillestare të qendrave, shpenzoi mbi 2.6 milionë euro për mirëmbajtje dhe furnizime për anijen Libra, fillimisht e përdorur për transferime dhe më vonë e shitur në Tiranëpor mbi të gjitha për shpenzimet e udhëtimit dhe misionit për karabinierët dhe personelin e Marinës. Sipas mediave italiane Ministria e Brendshme shpenzoi 630,000 euro për transferime dhe blerje të teknologjive të kontrollit.
Një shumë marramendëse ka të bëjë me ushqimin dhe akomodimin e oficerëve të zbatimit të ligjit. Ndërsa në vitin 2024, CPR në Macomer (NU) kushtoi 5,884.80 euro në ditë, në Shqipëri, për 120 orë operacione aktuale midis tetorit dhe dhjetorit, kostoja ishte pothuajse 18 herë më e madhe, pra 105,616 euro në ditë.
Kjo është mbi 28 herë kostoja e një dite të vetme në Palazzo San Gervasio (PZ). Ministria e Drejtësisë ka nënshkruar kontrata me vlerë gati 2 milionë euro dhe ka bërë pagesa (në maj 2025) prej 1.2 milionë eurosh për burgun Gjader, i cili nuk është përdorur kurrë dhe është përfunduar 70%.
Ndërsa Ministria e Shëndetësisë ka autorizuar shpenzime prej gati 4.8 milionë eurosh dhe ka shpenzuar tashmë 1.2 milionë euro. Megjithatë, zyrat e Usmaf Albania, një zyrë shëndetësore kufitare e krijuar posaçërisht, janë boshatisur që nga marsi i vitit 2025, dhe “komisioni i cenueshmërisë” takohet ekskluzivisht “nga distanca”, vetëm në rastin e “provave objektive (raporteve dhe konsultave mjekësore të specializuara)” nga mjeku i organit menaxhues.
Kujdesi shëndetësor publik, në fakt, nuk garanton të drejtën për kujdes shëndetësor. Prandaj, kërkesa për një audit nga Gjykata e Auditorëve dhe ANAC (Autoriteti Kombëtar Kundër Korrupsionit) është thelbësore kur merret me individë që formalisht janë nën kujdestarinë e shtetit, por në të vërtetë janë në duart e kompanive dhe kooperativave private.
