Nga BUJAR QESJA, Mjeshtër i Madh
Më mrekulluan këto dy foto shumë, shumë të veçanta. Koha e bën të tillë. Jeta Rraklli, bashkshortja e grafistit të njohur Ruzhdi Rraklli, me 4 gusht 2025 mbylli sytë përgjithnjë. Sa ngarkesa psikologjike mbajmë pas këtyre ngjarjeve, kur fëmijët nuk kanë një kujtim me prindërit, aq më pak kjo ndodh për nipërit dhe mbesat në raport me gjyshërit dhe gjyshet e tyre. Në ditët tona, kur ritmi i jetës është bërë i furishëm dhe marrëdhëniet njerëzore shpesh konsumohen nga teknologjia e ftohtë, gjithnjë e më rrallë shohim fëmijë e të rinj të fotografohen me prindërit, gjyshërit e të afërmit e tyre. Zakon i thjeshtë, dikur i natyrshëm, është shndërruar sot në luks të rrallë. Kështu, humbja e njeriut të dashur shoqërohet jo vetëm me boshllëkun e tij, por edhe me mungesën e kujtimeve të përbashkëta në formën e fotove.
Fotot e mbresëlënëse të Sidorela Carës me gjyshen e saj, Jeta Rraklli bëhet shembull i gjallë i kësaj teme. Një përqafim i gjyshes nga mbesa, një buzëqeshje e qetë që flet për dashuri dhe mirënjohje, një çast të fiksuar në foto kthehet në përjetësi. Ky shkrim është reflektim mbi këtë realitet të hidhur: pse mungojnë kujtimet, pse po humbasim lidhjet me rrënjët tona dhe pse një ditë do të na mungojnë dy herë: njerëzit dhe kujtimet e tyre.
Jeta njerëzore është një udhëtim i shkurtër, aq i çmuar dhe aq i brishtë. Në këtë udhëtim, lidhjet mes brezave kanë qenë gjithmonë ura të shenjta: gjyshërit me nipërit, prindërit me fëmijët. Dikur, çdo vizitë familjare ishte rast për të bërë foto kujtimi, një përqafim të fiksuar në letër ose në album, një dëshmi që jeton edhe pasi njerëzit ikin.
Fatkeqësisht, po përballemi me realitet tjetër: koha moderne na ka sjellë ftohtësi të re, një “modë” të papranueshme ku kujtimet fotografike me më të dashurit po zhduken. Këtu qëndron madhështia e imazhit të rrallë, që shohim në fotografinë e Sidorela Carës me gjyshen e saj, Jeta Rrakllin. Një mbesë e re, që me përqafim dhe puthje në ballë shpreh gjithë mirënjohjen dhe dashurinë për gjyshen. Gjyshe që mbyll sytë dhe e lëshon shpirtin të pushojë për një çast në ngrohtësinë e dashurisë së mbesës.
Në atë imazh ka një botë të tërë: brezat që takohen, dashuria që nuk njeh moshë, përjetësia që sfidon kohën.

Shumë fëmijë dalin në qindra foto virtuale me miq, shokë, madje edhe me të panjohur në festa e udhëtime, por harrojnë apo nuk gjejnë kohë të bëjnë foto me nënën, me babain, me gjyshen apo gjyshin. Dhe kur ata njerëz të shtrenjtë largohen nga jeta, humbja është e dyfishtë: mungon njeriu dhe mungon kujtimi i tij. Një ditë nuk do të jemi më, por kur nuk ekzistojnë as fotot, nuk jemi dy herë. Kjo është drama e kohës sonë.
Në të vërtetë, një foto nuk është thjesht imazh i ngrirë. Është dorë e zgjatur drejt së ardhmes, zë që flet edhe kur nuk ekziston më. Një foto mban brenda aromën e shtëpisë, zërin e butë të gjyshes, shikimin e ngrohtë të nënës, duart e forta të babait. Një foto është dëshmi e jetës dhe dashurisë.
Pa të, kujtimet janë si re që shpërndahen shpejt në erë.
Brezi i ri duhet ta kuptojë se asnjë ekran nuk ka vlerë pa kujtimet e gjalla, se asnjë “story” nuk ka kuptim pa histori të vërtetë. Prandaj mos e shtyni. Merrni kohë për të dashurit tuaj. Përqafojini, fotografoni, ruajini. Këto janë pasuritë e vetme që nuk i merr koha, sepse kujtimet janë përjetësia jonë e fshehur. Dhe fotot si kjo e Sidorelës me gjyshen e saj, është dëshmia më e bukur se dashuria nuk vdes kurrë, ajo thjesht mbetet e gjallë në zemrat dhe kujtimet tona.
Dy fotot e Sidorela Carës me gjyshen e saj, Jeta Rrakllin, është shembull i shkëlqyer. Është imazh që flet më shumë se çdo fjalë: mbesë që përqafon gjyshen, gjyshe që ndjen kënaqësinë maksimale, një çast ku shpirti mbushet me dashuri të pastër. Sidorela duket sikur është në qiellin e shtatë, ndërsa gjyshja mbyll sytë dhe dorëzohet e qetë në dashurinë e mbesës. Këto janë sekonda të përjetësuara që nuk i konsumon koha.
Por sa e trishtë është të mendosh se sa shumë familje nuk i kanë këto kujtime! Shumë gjyshër largohen nga kjo jetë pa një foto të vetme me nipërit e mbesat dhe shumë fëmijë do të kërkojnë më vonë një imazh të munguar, një kujtim të paprekur, që nuk do ta gjejnë kurrë. Kjo është boshllëku që sjell ftohtësia e epokës moderne: mungesa e kujtimeve të përbashkëta.
Në thelb, foto nuk është thjesht pamje. Është dorë e zgjatur drejt së ardhmes. Është dëshmia se dikush ka qenë, ka dashur, ka përqafuar. Kur shohim një foto të vjetër, nuk shohim vetëm fytyra: ndjejmë zëra, aroma, kujtojmë fjalë e përqafime. Është portë drejt shpirtit të atyre që nuk janë më. Prandaj mungesa e saj është humbje e dyfishtë.
Është koha të reflektojmë. Të kthehemi te zakoni i bukur i përqafimit me të afërmit dhe ta fiksojmë atë me një foto. Jo për “like” në rrjetet sociale, por për dashuri të përjetshme. Një ditë do të na mungojnë ata njerëz, por të paktën të mos na mungojë kujtimi i tyre. Sepse kujtimet janë gjaku i shpirtit dhe fotot janë zemra që i mban gjallë.
Ky imazh i Sidorelës me gjyshen e saj është thirrje e heshtur për të gjithë ne: mos i lini kujtimet të mungojnë dy herë. Përqafojeni nënën, gjyshen, gjyshin. Nxirrni një foto bashkë. Bëjeni kujtimin të pavdekshëm. Sepse jeta është e shkurtër, por kujtimet e përjetshme janë dhurata më e madhe që i lemë njëri-tjetrit.
Këto foto janë poezi e gjallë, testament i heshtur që tregon se kujtimet nuk janë luks, por nevojë. Mos harroni: një ditë nuk do të jemi. Por nëse nuk bëjmë sot një foto, nuk përqafojmë sot gjyshen, gjyshin, prindërit tanë, nesër do të mungojnë dy herë.
Këto janë pasuritë e vetme që nuk i merr koha, sepse kujtimet janë përjetësia jonë e fshehur. Dhe fotot si kjo e Sidorelës me gjyshen e saj, është dëshmia më e bukur se dashuria nuk vdes kurrë. Thjesht ajo mbetet e gjallë në zemrat dhe kujtimet tona.