Norma e rrezikut të varfërisë në qytetet e mëdha të Shqipërisë si Tirana, Durrësi, Elbasani dhe Fieri është rreth dy herë më e lartë se mesatarja e Bashkimit Europian. Sipas të dhënave të Eurostat, 41.8% e popullsisë urbane shqiptare jeton me të ardhura nën 60% të mesatares kombëtare, ndërsa në BE kjo normë është rreth 21%.
Krahasimi me vendet e BE-së
Në Europë, Çekia ka nivelin më të ulët të varfërisë urbane, e ndjekur nga Sllovakia dhe Polonia me 11–12%. Në krahun tjetër, Shqipëria renditet mes vendeve me nivelet më të larta, përkrah Belgjikës, Spanjës dhe Italisë.
Shkaqet kryesore të varfërisë urbane në Shqipëri
- Të ardhura të ulëta dhe informalitet i lartë: shumë punonjës në qytete punojnë pa kontrata dhe sigurime, duke mbetur jashtë skemave sociale e të pensioneve.
- Kosto e lartë e jetesës: qiratë, energjia, uji dhe shërbimet bazë janë shumë më të shtrenjta në qytete krahasuar me të ardhurat.
- Mungesa e strehimit social: familjet me të ardhura të ulëta përballen me vështirësi të mëdha për të siguruar banesë.
- Migrimi i brendshëm dhe urbanizimi i pakontrolluar: rritja e shpejtë e qyteteve ka sjellë zona periferike me strehim informal dhe akses të kufizuar në shërbime publike.
- Politika të pamjaftueshme sociale: ndihma ekonomike është shumë e kufizuar dhe shpesh nuk arrin tek familjet më në nevojë.
Shembuj nga vendet e BE-së
- Banesa publike dhe subvencione qiraje për familjet me të ardhura të ulëta, çiftet e reja dhe familjet me fëmijë.
- Arsim dhe trajnime profesionale për të përgatitur të rinjtë për tregun e punës urban.
- Rritja e aksesit në çerdhe e kopshte për të ndihmuar punësimin e grave.
- Skema të zgjeruara të ndihmës ekonomike dhe asistencës sociale me pagesa të drejtpërdrejta.
- Formalizimi i tregut të punës për të siguruar kontrata dhe sigurime për punonjësit urbanë.
Përfundim
Varfëria urbane në Shqipëri mbetet një sfidë madhore. Krahasuar me BE-në, niveli i saj është i dyfishtë dhe lidhet ngushtë me informalitetin, kostot e larta të jetesës dhe mungesën e politikave sociale efektive. Shembujt europianë tregojnë se kombinimi i strehimit social, formalizimit të tregut të punës dhe zgjerimit të ndihmës ekonomike është çelësi për zbutjen e këtij fenomeni./MONITOR
