Nga Arian Jorgaqi
Në një samit të madh kinez për sigurinë, ku morën pjesë udhëheqës botërorë nga Rusia, India, Irani dhe vende të tjera joanëtare të NATO-s, Kina shfaqi një ndjesi uniteti mes konflikteve rajonale dhe mosmarrëveshjeve tregtare që po ziejnë.
“Bota po përjeton ndryshime të papara në një shekull, me paqëndrueshmëri dhe pasiguri në rritje të ndjeshme”, tha presidenti kinez dhe udhëheqësi i Partisë Komuniste, Xi Jinping në samitin e Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO) pro ruse.
Gjatë një darke gala’ në qytetin portual të Tianjinit në veri të Kinës, Xi tha se SCO mban një përgjegjësi edhe më të madhe për ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në rajon.
Ai i bëri këto komente para shumë krerëve të shteteve dhe qeverive, përfshirë presidentin rus Vladimir Putin, të cilin Xi e përshëndeti ngrohtësisht me një shtrëngim duarsh.
Me të mbërritur në banket, Xi foli me Putinin, të cilin ai shpesh e quan një “mik të vjetër”. Të dy udhëheqësit qëndruan gjithashtu pranë njëri-tjetrit në të ashtuquajturën foto familjare.
Organizata dominohet kryesisht nga udhëheqës të regjimeve autoritare, të cilët kritikohen gjithashtu ndërkombëtarisht për shkelje të të drejtave të njeriut.
Një takim i miqve të vjetër
Edhe një herë, samiti i ofroi Putinit, i cili mbetet i izoluar në disa pjesë të Perëndimit për shkak të luftës së tij agresive kundër Ukrainës, një platformë për të shfaqur lidhjet e tij të forta me Kinën dhe vendet e tjera aziatike.
Megjithatë, presidenti i SHBA-së Donald Trump gjithashtu kohët e fundit kishte shtruar tapetin e kuq për Putinin në një samit në Alaska. Gjatë qëndrimit të tij katërditor në Kinë, Putin nuk është përqendruar në tensionet me Perëndimin, por në ndërtimin e një rendi botëror shumëpolar, siç shpjegoi ai në një intervistë me agjencinë shtetërore kineze të lajmeve, Hsinhua.
Putin do të qëndrojë në Kinë për disa ditë dhe do të marrë pjesë në një paradë ushtarake më 3 shtator në kryeqytetin e afërt kinez, Pekin, së bashku me udhëheqësin e Koresë së Veriut Kim Jong Un.
Parada shënon 80-vjetorin e humbjes së Japonisë në Luftën e Dytë Botërore.
Kina konsiderohet aleatja më e rëndësishme e Rusisë në luftën kundër Ukrainës, pasi Pekini deri më tani është përmbajtur nga dënimi i veprimeve të Moskës dhe ka mbështetur kërkesat ruse në propozimet e veta për zgjidhjen e konfliktit.
Përveç kësaj, sipas akuzave nga vendet perëndimore, Kina furnizon Rusinë me mallra që mund të përdoren si për qëllime civile ashtu edhe për ato ushtarake, duke mbështetur kështu industrinë ruse të armëve.
Një shkrirje diplomatike
Takimi midis Xi dhe kryeministrit indian Narendra Modi po ndiqej gjithashtu nga afër mes një mosmarrëveshjeje kufitare prej dekadash. Si shenjë e përmirësimit të marrëdhënieve, Xi bëri thirrje për bashkëpunim më të ngushtë me Indinë.
“Kina dhe India janë partnere, jo rivale”, i tha Xi Modit. Ai shtoi se të dy vendet përfaqësojnë mundësi për zhvillim dhe jo kërcënime për njëri-tjetrin. Modi tha se takimi i tij me Xi ishte “produktiv”.
Pas vitesh tensionesh, dy vendet më të populluara në botë tani duket se po i afrohen përsëri njëri-tjetrit diplomatikisht.
Marrëdhëniet e tendosura rrjedhin nga një mosmarrëveshje prej dekadash për një rajon në Himalaje, të cilin Pekini e konsideron pjesë të Tibetit jugor dhe Nju Delhi e konsideron si pjesë të shtetit verior indian të Arunachal Pradesh.
Në vitin 2020, ushtarë nga të dyja palët u përleshën në rajon, duke rezultuar në vdekjen e 20 ushtarëve indianë dhe katër kinezë. Marrëdhëniet midis dy fuqive bërthamore më pas u përkeqësuan.
India dhe Kina gjithashtu zhvilluan një luftë të shkurtër kufitare në vitin 1962 dhe kanë mosmarrëveshje për disa seksione përgjatë kufirit të tyre të paqartë prej 3 500 kilometrash.
“Ne ramë dakord se është e rëndësishme të ruhet paqja dhe qetësia në zonat kufitare”, shkroi Modi në platformën online X pas takimit në Tianjin.
Xi dhe Modi zhvilluan bisedimet e tyre të para pas mosmarrëveshjes në Rusi vitin e kaluar në margjinat e një samiti të BRICS, duke treguar shkrirjen e parë të madhe të marrëdhënieve pas përplasjeve vdekjeprurëse.
Gjatë një takimi të kohëve të fundit në Indi, të dy palët ranë dakord për një plan 10-pikësh për të arritur “paqe dhe qetësi” përgjatë kufirit të tyre të përbashkët. Ata gjithashtu planifikojnë të rifillojnë vizat turistike dhe fluturimet direkte.
Një rend i ri botëror?
Bisedimet në Tianjin ka të ngjarë të monitorohen nga afër nga Uashingtoni, i cili kohët e fundit vendosi tarifa prej 50% për importet indiane për të ndëshkuar Nju Delhin për vazhdimin e blerjes së naftës nga Moska pavarësisht pushtimit të vazhdueshëm të Ukrainës.
Përpara largimit të tij, Putin u zotua të rigjallërojë idenë e një rendi botëror shumëpolar gjatë udhëtimit të tij katërditor në Kinë, ku ai gjithashtu do të marrë pjesë në një paradë ushtarake në shkallë të gjerë në Pekin.
Pritet që të tre udhëheqësit të zgjerojnë bashkëpunimin për të kundërshtuar ndikimin e SHBA-së.
Megjithatë, vëzhguesit besojnë se nuk ka gjasa që Nju Delhi t’i kthejë shpinën Uashingtonit plotësisht, pasi të dy vendet ndajnë interesa të përbashkëta sigurie.
Të dy janë anëtarë të partneritetit Quad, së bashku me Japoninë dhe Australinë, i cili synon të zvogëlojë ndikimin e Kinës në rajonin e Indo-Paqësorit.
Modi mbërriti në Kinë menjëherë pas një vizite në Japoni, ku kryeministri Shigeru Ishiba ra dakord të dyfishojë investimet private në Indi në 10 miliardë jen (68 milionë dollarë) gjatë 10 viteve të ardhshme.
