Dibra, e gjithë bota e letrave shqipe dhe komuniteti akademik mbarëkombëtar humbën këtë fundjavë një prej personaliteteve më të shquara të tyre. Pas një sëmundjeje të rëndë u nda nga jeta Fatos Mehdi Daci, Mjeshtër i Madh, historian, gazetar, shkrimtar dhe një nga figurat më prodhimtare e më të çmuara të kulturës shqiptare.
Lajmin e hidhur e bënë të ditur me dhimbje të thellë djemtë e tij, Alban, Jordan dhe Dardan Daci, të cilët përmes rrjeteve sociale njoftuan ndarjen nga jeta të babait të tyre , njeriut që ia kushtoi gjithë ekzistencën dijes, shkrimit dhe ruajtjes së identitetit shqiptar.
I lindur në Dacallarë të Sllovës së Dibrës, Fatos Daci u shndërrua në një institucion më vete të historiografisë, kulturës dhe publicistikës sonë. Ai ishte Anëtar i Përhershëm i Akademisë Amerikano-Shqiptare të Shkencave dhe Arteve, anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë dhe drejtues i disa shoqatave kulturore e atdhetare.
Një jetë e tërë në shërbim të dijes dhe dokumentimit të historisë shqiptare
Me mbi 60 vepra historiko-enciklopedike, që përmbajnë më shumë se 15.000 faqe, Fatos Daci mbetet një prej krijuesve më të mëdhenj dokumentarë të Dibrës dhe mbarë shqiptarisë. Ai botoi mijëra portrete, mijëra emra dhe dëshmi të pazëvendësueshme historike, duke ilustruar veprat e tij me një arkiv gjigant fotografish të rralla.
Si gazetar, ai themeloi dhe drejtoi gazetën “Dibra”, ku shërbeu për dekada si kryeredaktor e botues. Ka shkruar qindra artikuj, reportazhe e studime, ndërsa si dokumentarist realizoi 23 dokumentarë televizivë, shumë prej të cilëve janë sot materiale referencë për studiuesit dhe historianët.
Kontribut i jashtëzakonshëm në kulturën dhe traditën dibrane
Fatos Daci ishte organizator i dhjetëra veprimtarive kulturore e përkujtimore në Tiranë, Peshkopi, Dibër e Madhe, Bulqizë e në komunitetin shqiptar jashtë vendit, duke promovuar me pasion historinë e Dibrës dhe figurat e saj.
Për kontributin kolosal, ai është nderuar me një sërë titujsh e çmimesh, mes tyre “Mjeshtër i Madh”, si dhe është shpallur “Qytetar Nderi” nga Bashkia Peshkopi, Komuna Dibër e Madhe dhe disa njësi të tjera të Dibrës.
Homazhet në nderim të tij do të zhvillohen në Pallatin e Kulturës, Peshkopi, më 8 dhjetor 2025, nga ora 09:00 – 11:00, ndërsa varrimi do të bëhet në vendlindje, në Sllovë, Lagjja Dacallarë, në orën 13:00.
Fatos Daci largohet nga kjo botë, por jo nga memoria e familjes, e komunitetit të Dibrës, e studiuesve, gazetarëve dhe të gjithë atyre që e njohën si njeriun e qetë, punëtor dhe të pakrahasueshëm të dijes. Ai lë pas një trashëgimi të pamatë shpirtërore, kulturore dhe dokumentare një pasuri që do t’i shërbejë brezave për shumë dekada të tjera.
Dibra humbi një personalitet. Shqipëria humbi një mjeshtër. Historia fitoi një emër të përjetshëm.
