Është një samit dypalësh ku çdo udhëheqës evropian do të donte të ishte i pranishëm – dhe me një arsye të fortë.
Të premten, Donald Trump pritet të takohet me Vladimir Putinin në Alaskë për të diskutuar përfundimin e luftës në Ukrainë.
Ka gjasa që në takim të diskutohen edhe lëshime territoriale – dhe Evropa, përfshirë Ukrainën, nuk dëshiron që kufijtë të rivizatohen me forcë.
Por, deri më tani, nuk ka ftesë për vendin që po pushtohet, as për kontinentin ku ndodhet.
“Përgatituni për disa kërkesa mjaft të egra ruse”, paralajmëron Lord Simon McDonald, ish-kreu i Ministrisë së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar.
“Do të jetë teatrale,” shton ai. “Putini do të kërkojë gjëra që askush tjetër nuk do t’i pranonte – me përjashtim të mundshëm të Donald Trumpit.”
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka deklaruar se nuk do të pranojë asnjë heqje dorë nga territoret ukrainase, apo edhe ngrirje të konfliktit në vijat aktuale të frontit. Sipas tij, kjo nuk do ta ndalte makinerinë ruse të luftës, që ka qenë aktive për më shumë se tre vjet e gjysmë – përkundrazi, lëshimet do ta përshpejtonin.
“Është e qartë se Putini dëshiron një foto me njeriun më me ndikim në botë, Presidentin Trump, dhe dëshiron gjithashtu që sanksionet të zbuten – gjë që ndoshta do ta arrijë,” thotë Shefja e Politikës së Jashtme të BE-së, Kaja Kallas.
“Pyetja është: çfarë përfaqëson sukses për SHBA-në në këtë takim?” shton ajo. “Nëse Presidenti Zelensky do të jetë aty, do të ishte një sukses i qartë.”
Por nëse udhëheqësi ukrainas nuk është në tryezë, si mund të sfidohen propozimet e Kremlinit?
“Ai mund të largohet,” tha Trump për mundësinë e pjesëmarrjes së Zelenskyt. Por Kievi dhe Evropa duan që kjo të kalojë nga një “ndoshta” në një “po”.
Ajo që shton shqetësimin është se formati kokë më kokë është një ide e Kremlinit, me të cilën Shtëpia e Bardhë ka rënë dakord.
Lagjja Evropiane në Bruksel nuk është zakonisht aktive gjatë gushtit, por këto bisedime SHBA-Rusi e kanë ndryshuar këtë dinamikë.
Të hënën, Kallas thirri një takim virtual joformal të ministrave të jashtëm të BE-së, ku ata bënë thirrje për një armëpushim pa kushte përpara çdo marrëveshjeje. Po ashtu, u njoftuan sanksione të reja kundër Moskës.
E pyetur se çfarë nënkuptonte Donald Trump kur sugjeroi një shkëmbim territoresh, Kallas tha:
“Duhet ta pyesim Presidentin Trump. Por është e qartë se një agresor nuk mund të shpërblehet për agresion. Përndryshe, do të shohim më shumë agresion në mbarë botën, sepse ia vlen.”
Evropa po përpiqet të arrijë dy objektiva: të bashkohet rreth Ukrainës dhe të ketë një rol në procesin e paqes të udhëhequr nga SHBA.
Pavarësisht nëse Zelensky udhëton ose jo në Alaskë, dera për Evropën ka mbetur e mbyllur që kur Trump u rikthye në detyrë në fillim të vitit.
Në atë kohë, i dërguari i tij për Ukrainën, Keith Kellogg, deklaroi se blloku nuk do të përfshihej në asnjë bisedime paqeje – një qëndrim që diplomacia evropiane ende nuk ka arritur ta ndryshojë.
Marrëdhëniet me SHBA-në janë përmirësuar disi, jo vetëm për shkak të rritjes së ndjeshme të shpenzimeve evropiane për mbrojtje. Por, sipas ministrit të jashtëm të Polonisë, Radoslaw Sikorski, Evropa ka nevojë për një rol më qendror:
“Kjo është një çështje me interes ekzistencial për sigurinë evropiane,” shpjegon ai.
“Ne i vlerësojmë përpjekjet e Trumpit, por do të marrim vendimet tona edhe në Evropë. Një armëpushim i thjeshtë nuk do ta zgjidhte problemin.”
Kancelari gjerman, Friedrich Merz, ka siguruar një takim në distancë mes liderëve evropianë, Volodymyr Zelenskyt dhe Donald Trump, të mërkurën.
Ata shpresojnë të konsultohen për planin amerikan për t’i dhënë fund pushtimit rus.
Por, sipas Lord McDonald, do të ishte befasuese nëse Evropa do të merrte një ftesë të minutës së fundit për të premten.
“Fundi do të jetë po aq i zgjatur sa ka qenë edhe lufta,” paralajmëroi ai.
“Takimi është një moment historik, por në fakt nuk do të thotë se do të çojë diku.”
