Mes garës, dhimbjes dhe dritës/ 80 vjet një jetë, histori që nuk harrohet
Nga BUJAR QESJA, Mjeshtër i Madh
Përtej hijeve dhe dritës që ka kaluar në jetën e tij, Çlirim Balluku, mendimi im ulet mbi tastierën e kompjuterit për t’i përmendur një ngjarje shumë të rëndësishme në jetën e tij. Është në 80-vjetorin e lindjes, që megjithë heshtjen, nuk mund ta pranoja mospozicionimin tim. Një burrë i qetë, i jashtëzakonshëm, fisnik në shpirt, i pastër në gjak, në histori dhe traditë, jeton kënaqësinë e një dite të veçantë—80 vjet jetë. Kur kthen kokën pas, duke qenë fort i bindur për domosdoshmërinë e shikimit përpara, ka kaluar jo pak halle, vuajtje, mbase edhe tmerre, por unë dua të nënvizoj festën e tij, duke prekur pak edhe nga jeta.
Në këtë ditë të veçantë, në përvjetorin e lindjes së 80-të të Çlirim Ballukut, ndjej nderin dhe detyrën për të sjellë në dritë portretin e një burri që për shumë dekada ka mbajtur në shpatulla peshën e historisë, sekreteve, përballjeve, përvuajtjeve dhe dinjitetit. Është më shumë se një urim, është kujtesë për atë që ka qenë, për atë që ka mbajtur dhe për atë që sot i takon hapësira e kujtesës.
Në këtë moment të veçantë, 80-vjetori i lindjes së Çlirim Ballukut themelon jo vetëm një urim, por një përpjekje për të rikthyer në dritë jetën e një njeriu që përjetoi epokën, sportin, përballjet dhe heshtjen me dinjitet. Ky shkrim synon të jetë një portret emocional, i përmbajtur, por i pasur me nuanca, për t’i bërë jehonë asaj që ai përfaqëson, jo në maksimumin spektakolar, por në autenticitetin e tij.
Ka njerëz që nuk kanë nevojë të kërkojnë dritë, sepse vetë ecin me të. Çlirim Balluku, në ditën e 80-vjetorit të lindjes, është nga ata njerëz që nuk mburren me çfarë kanë qenë, por qëndrojnë qetë, me maturi dhe me dinjitet të heshtur, që të kujton fisnikërinë e brezave të vjetër. Nuk flet për rekordet e dikurshme, por ato ndihen në ritmin e fjalës, në ecjen e tij të matur, në gjestin e qetë të njeriut që ka parë, përjetuar dhe kuptuar shumë.
Rrënjët dhe familja
Çlirim Balluku lindi më 23 tetor të vitit 1945. Erdhi në jetë në një familje që, në të ardhmen, do të marrë vend të rëndësishëm në historinë e Shqipërisë. Është djali më i madh i gjashtë fëmijëve të Beqir Ballukut dhe Taibe Kafazit. Është vëllai i Ladit, Dritës, Agimit, Lules dhe Agronit.
Në vitet kur një djalë rritej në Tiranën e pasluftës, me sfondin e izolimit dhe të ideologjisë, rrëfimi familjar kishte ngarkesë të veçantë. Që nga vilat në “Bllok” deri tek momentet kur familja u përball me akuzat politike, Çlirimi arriti të përvetësonte një ndërgjegje të thellë për vendin e tij.
Në historinë e familjes Balluku, emri i Beqir Ballukut ngjall kujtesa, diskutime, emocione. Por për Çlirim, ky emër është para së gjithash trashëgimi e dhimbshme dhe fisnike, shenjë që e ka ndjekur në çdo hap. Zgjodhi të mos e bëjë fatin e tij peng të asaj historie, por vazhdim të saj me dinjitet.
Nuk kërkoi kurrë të harrohej e kaluara, por as të shfrytëzohej ajo. E mbajti në heshtje, si një atlet që mban frymën për të arritur finishin, jo për të marrë duartrokitje.
Si i madh në familje, përballi shikimet, pyetjet e miqve, trajtimin që iu bë familjes së tij, momente që nuk janë vetëm histori individuale, por reflektim i një kohe të errët.
Kjo rrënjë nuk është thjesht biografike, por themeli i qëndrueshmërisë, i asaj që do të vijë më pas në sport, në profesion dhe në jetën e përditshme.
Ka rrëfyer publikisht shumë episode që nuk ishin bërë të njohura më parë. Nga krijimi i familjes së tij ka lindur stinë tjetër, fëmija që sot është figurë publike, Belinda Balluku. Belinda ka pohuar shpesh krenarinë për prejardhjen e saj, se familja përjetoi shumë vështirësi gjatë regjimit komunist.
Në këtë linjë, jeta familjare e Çlirim Ballukut është urë që lidh të kaluarën me të tashmen dhe të ardhmen; nuk është vetëm histori familjare, por histori që përshkon memorien kolektive të Shqipërisë.
Edukimi, profesioni dhe dimensioni intelektual
Përtej historisë së familjes dhe përballjeve të kohës, Çlirim Balluku ka ndërtuar edhe një dimension profesional që pak njihet publikisht. Mbaroi studimet e larta për inxhinjeri elektronike dhe emërohet në Radio Televizionin Shqiptar. Kjo tregon se, ndërsa rridhte lumë historish dhe dramatike, nuk mbeti vetëm pas, por tentoi të ndërtojë me punë dhe dije një identitet tjetër, që nuk lidhej vetëm me sfidat e kohës.
Ndoqi shkollën e mesme të përgjithshme “Petro Nini Luarasi” dhe më pas Universitetin e Tiranës në degën e inxhinjerisë elektronike. Ky dimension akademik dhe profesional është jo pak i rëndësishëm për ta plotësuar portretin e tij. Çlirimi nuk është vetëm djali i një figure historike, por edhe njeriu që ka investuar në dijen dhe përpjekjen personale, për të krijuar rrugën e vet.
Atletika: shtegu i shpejtësisë dhe rekordeve
Nga dimensionet më të bukura dhe më pak të njohura të Çlirim Ballukut është roli i tij si atlet, kampion dhe rekordmen në garën e 100 metrave, me aktivitet kryesisht në vitet ‘70. Kjo pjesë e jetës së tij i jep shkëlqim human portretit, sepse sporti është mundësi për t’u përballë mes sfidash fizike, për disiplinë dhe krenari.
Ishte Vinçenc Kacagjeli që i provokoi Çlirim Ballukut dëshirën për atletikën. Që në vitin e dytë të gjimnazit, Balluku e bënte vrapimin e 100 metrave për 12 sekonda. Vesh fanelën e “Dinamos”, pasi ishte ky klub që mbulonte veprimtarinë sportive të shkollës “Petro Nini Luarasi”. Dhe vrapimi i Çlirimit ishte çlirim për atletikën.
Në vitin 1962, 17-vjeçari Çlirim Balluku vendosi rekord kombëtar në 100 metra me 10.7 sekonda. Pas tri viteve, në 1965, e uli rekordin ekzistues të 200 metrave në 22.2 sekonda. Mrekulli. Është 8 herë kampion i vendit, duke përmirësuar 7 rekorde kombëtare.
Në stafetën 4×100 metra, së bashku me Tomi Stefanllarin, Bashkim Paçramin, Rasim Krajën në vitin 1966, kapin kohën e favorshme 42.8 sekonda.
Me plot meritë, falë dëshirës, pasionit dhe talentit, Çlirimi është vendosur në gjerdanin e artë të atletikës kombëtare, krahas emrave të traditës dhe historisë si Shaban Lundra, Adem Sabli, Sokrat Llupi, Sadik Demiraj, Petrit Keta etj. Ndër 18 vrapuesit më të mirë në historinë e 100 metrave, si Naim Vreto, Sandër Kraja, Luigj Shala, Sabit Çoku, Skënder Begeja, Zef Franja, Telemak Theodhosi, Hivzi Kotrri, Rasim Kraja, Tomi Stefanllari, Bashkim Paçrami, Kristofor Çavo, Dhimitraq Ilia, Koço Mulla, Rifat Deliu, Oltion Luli, Sokol Shepeteja dhe Arben Maka, ai mbetet ajka.
Në mesin e periudhave të brendshme dhe personale, sporti u shndërrua në rrugë shpëtimi dhe afirmimi për Çlirim Ballukun. Imagjinoni këtë skenë: një pistë e thjeshtë në Shqipërinë e asaj kohe, me stadium modest, por me një publik që pret me frymëmarrje të ndaluar.
Çlirimi, me trupin në pozicionin e startit, me veshjet e thjeshta sportive, me shikimin tek finishi. Kur “go” i jepet, ai niset. Çdo hap ndjen forcën e atyre viteve, me sytë përqendruar, me zërin brenda që thotë: “Unë do të fitoj.” Dhe në momentin e mbërritjes: ky triumf nuk është vetëm personal, por për familjen, për sportin, për veten.
Angazhimi në klubin “Dinamo” përbënte jo vetëm betejë sportive, por formë reflektimi dhe lirie për dikë që vinte nga familje me barrë të madhe emotive dhe historike. Çlirim Balluku është “Mjeshtër i Madh” dhe mbetet krenari e vrapimit.
Ditët e qeta dhe dimensioni njerëzor
Pas viteve të karrierës atletike, Çlirim Balluku vazhdoi me jetën ku puna, dijenia dhe stabiliteti zunë vend. Ky element është i rëndësishëm për portretin e tij. Nuk mbeti vetëm sportist, nuk mbeti vetëm djali i… Por u bë njeriu që ndërtoi dije dhe identitet.
Kur flasim për “njeri të zgjuar, të urtë, të përmbajtur”, kemi parasysh pikërisht këtë kombinim: zemër sportive, mendje reflektuese.
Në biseda ka theksuar se familja e tij, përkundër gjithçkaje, ka tentuar të ruajë normalitetin, zërin e brendshëm, dashurinë për jetën, një dashuri që nuk u shfaq në faqet e gazetave, por në çastet intime të familjes, të miqve, të sportit. Kur dikush takon Çlirim Ballukun, ndjen një qetësi, një maturi, një përqendrim të brendshëm që të shpie të mendosh:
“Ky është njeriu që ka parë shumë, ka jetuar shumë, por ka zgjedhur të ecë përpara.”
Vlerat e brendshme dhe mesazhi për të ardhmen
Në këtë profil, dua të theksoj disa cilësi që bëjnë të veçantë Çlirim Ballukun dhe që duhen transmetuar edhe për brezat:
- Integriteti: Nuk zgjodhi rrugën e zhurmshme, por përcaktoi udhëtimin e qëndrueshëm. Kur shumë ndoshta do të heshtnin ose do të largoheshin, ai qëndroi.
- Puna: Në sport, në profesion, në jetën e përditshme, nuk ka “lehtësira” publike, por ka përkushtim.
- Urtësia: Jo e lehtë të dalësh nga hija, e të bësh jetë me dinjitet. Por ky është ai që zgjedh të mos e mbajë hesapin me vitet, por me veprat.
- Shpresa: Njeri që ka parë kohë të vështira, por nuk e humbi besimin në njerëz, në sport, në ditën e nesërme.
- Kujtesa: Asesi nuk është vetëm viktimë, objekt, por subjekt i historisë.
Kjo e bën rrëfimin e tij të rëndësishëm për të gjithë ne. Çlirimi është baba dhe gjysh i mbesave, që sot e rrethojnë me dashuri. Trashëgimia e tij nuk matet vetëm me emrin, por me veprat dhe frymën njerëzore. Ka kuptuar se dinjiteti nuk matet me pushtet, por me qëndrueshmëri dhe përkushtim ndaj familjes dhe komunitetit.
Urimi i përzemërt
Ka njerëz që vrapojnë një herë në jetë dhe ndalen. Ka të tjerë që vrapojnë gjithë jetën, edhe kur koha u thotë të pushojnë. Çlirim Balluku është prej këtyre të fundit, njeri që e ktheu ritmin e garës në ritmin e jetës. Në çdo hap ka kujtesë, në çdo frymëmarrje dinjitet. Nuk kërkoi duartrokitje, por i meritoi ato. Nuk kërkoi të jetë në qendër të vëmendjes, por jeta vetë e vendosi aty, mes njerëzve që kujtojnë dhe brezave që mësojnë çfarë do të thotë të jesh i drejtë, i qetë dhe i qëndrueshëm.
Të urojmë, Çlirim Balluku, 80 vjet jetë me peshë. Pa zhurmë, por me dinjitet. Jo vetëm për vrapin e shpejtësisë që bëre dikur, por për ecjen të cilën e ke vazhduar për dekada. Për fytyrën e qetë që mban. Për buzëqeshjen modeste që ruan. Për historinë që përfaqëson dhe që nuk duhet të harrohet.
Të falënderojmë që je pjesë e kësaj kohe, jo si protagonist mediatik, por si njeri me vlera të qëndrueshme. Urojmë që kujtimi yt të rritet, që brezat e rinj të kuptojnë se fjala “kampion” nuk është vetëm medalje, por edhe qëndrim dhe që historia e Ballukëve, përmes teje, të sjellë reflektim, jo harresë.
Faleminderit që e ke ndarë jetën me shumë njerëz, me sportistë, miq, gazetarë, me publikun që tani të vëzhgon. Dhe një falënderim të veçantë për ty, që po e përball fondin e historisë me penë dhe zemër.
Urime për 80-vjetorin e lindjes, Çlirim Balluku! Rruga jote të jetë dritë për kujtesën dhe të ardhmen.
