Pas humbjes së Kinës nga Britania në vitin 1842 dhe nënshkrimit të Traktatit të Nankinit — traktati i parë “i pabarabartë” — perandoria kineze hyri në një periudhë mbi njëqindvjeçare poshtërimi dhe kontrolli të huaj. Politico paralajmëron se diçka e ngjashme po ndodh sot me Bashkimin Evropian.
Pas vizitës së presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në resortin e Donald Trump në Skoci për të nënshkruar një marrëveshje tregtare, BE është parë si pala e dobët dhe e varur nga SHBA. Kritikët e quajtën marrëveshjen “akt nënshtrimi” dhe “disfatë të qartë politike”. Vetëm pak ditë më vonë, Trump kërcënoi me tarifa të reja dhe madje me ndalimin e eksporteve të mikroçipave, nëse Brukseli nuk tërhiqet nga rregullat e veta digjitale.
Komisioneri për Tregtinë, Maroš Šefčovič, e pranoi se kjo pasqyron “dobësinë strategjike” të Evropës, të varur nga SHBA për mbrojtjen dhe përballjen me Rusinë. Sabine Weyand paralajmëroi se BE po paguan çmimin e mosveprimit gjatë mandatit të parë të Trumpit.
Politico bën një krahasim historik: ashtu si Kina e shekullit XIX që refuzoi modernizimin, edhe Evropa pas Luftës së Ftohtë uli shpenzimet ushtarake dhe humbi terren në teknologji. Sot, SHBA ka avantazh ushtarak dhe teknologjik, ndërsa BE nuk mund të përballet vetëm as me Rusinë.
Trump e quajti marrëveshjen “sistemi i Turnberry-t”, duke e krahasuar me rendin financiar të Bretton Woods pas Luftës së Dytë Botërore. Por dokumenti i katërfaqesh, sipas Politico, është i paqartë dhe le hapësirë për presion të ri nga Uashingtoni.
Mario Draghi dhe Enrico Letta paralajmërojnë se Evropa rrezikon të bëhet e parëndësishme nëse nuk reformohet. Draghi theksoi boshllëkun në mbrojtje dhe nevojën për të parë tregtinë si çështje sigurie. Ministri francez Benjamin Haddad kërkoi investime të mëdha në inteligjencë artificiale, kompjuterë kuantikë dhe teknologji të gjelbra, për të mbrojtur industrinë evropiane nga varësia.
Ndërkohë, BE po përpiqet të zgjerojë marrëveshjet tregtare me Indi, Indonezi dhe bllokun Mercosur për të shmangur varësinë absolute nga SHBA.
Politico e mbyll analizën me pyetjen:
A do të arrijë Evropa të bëhet qendër e tregtisë së lirë në një botë gjithnjë e më të fragmentuar — apo do të mbetet një fushë beteje mes SHBA-së dhe Kinës?
